Jelle Scheurleer MSc, docent onderzoeker
Emmy Lamers MSc, docent onderzoeker
Nico Grijpink, medewerker IVT en lid ondersteuningsteam afstandsonderwijs
Inleiding
Op 16 maart sloten alle opleiding in het Hoger Onderwijs hun deuren in verband met de maatregelen als gevolg van de COVID-19 pandemie. Dit was ook het geval voor de opleiding Medische Beeldvormende en Radiotherapeutische Technieken (MBRT) van de Hogeschool Inholland in Haarlem. Deze vier jarige
hbo-opleiding leidt studenten op voor het werk als Medisch Beeldvormings- en Bestralingsdeskundigen (MBB-er) in de Medische Beeldvormende vakgebieden en in de Radiotherapie. Voor dit onderwijs heeft de opleiding een skills lab met daarin diverse beeldvormende apparatuur en een virtuele versneller. Deze virtuele versneller is ontwikkeld door het Britse bedrijf Vertual en wordt naast de MBRT-opleiding van Hogeschool Inholland ook door vergelijkbare opleidingen gebruikt.
Toen ook in het Verenigd Koninkrijk de COVID-19 maatregelen van kracht werden heeft het bedrijf Vertual het initiatief genomen om een serie Webinars te organiseren rond specifieke onderwerpen binnen het vakgebied radiotherapie. Ook aan de docenten van de MBRT-opleiding van Hogeschool Inholland werd de vraag gesteld om een Webinar te verzorgen. Samen met mijn collega Emmy Lamers hebben wij op 15 mei één van de Webinars verzorgd. Het onderwerp van het Webinar was de vergelijking van twee verschillende bestralingstechnieken die gebruikt kunnen worden voor het bestralen van patiënten met een tumor in het hoofdhalsgebied.
Het radiotherapeutisch behandelen van hoofd-hals tumoren is complex omdat in het hoofdhalsgebied veel kritieke organen liggen en het altijd zoeken is naar een balans tussen een zo hoog mogelijke dosis in de tumor en een zo laag mogelijke dosis in kritieke organen. Enkele kritieke organen in het hoofd-hals gebied zijn: de speekselklieren, de slikspieren, de tongbasis, het binnenoor het ruggenmerg en de hersenstam.
Methode
Eerdere Webinars uit de reeks hadden tussen de 20 en 150 deelnemers en omdat onbekend was hoeveel deelnemers aan het Webinar deel zouden nemen hielden we rekening met een aanzienlijk aantal. Binnen de opleiding hebben we een aantal jaren ervaring met het gebruik van zoom voor afstandsonderwijs en zodoende was het gebruik van zoom om het Webinar te verzorgen een logische keuze. Te meer in zoom het mogelijk is om een poll uit te zetten onder de deelnemers.
Zo wilden we graag aan het begin van het Webinar weten welke voorkeur de deelnemers zouden hebben in het type bestralingstechniek en welk kritiek orgaan in hun ogen het meest belangrijk was om te sparen om de kwaliteit van leven voor de patiëntengroep zo goed mogelijk te laten zijn. Naast het voorbereiden van de poll, was een presentatie in het platform VERT voorbereid.
Afbeelding 1: Hierbij een overzicht over de ruimte met de virtuele lineaire versneller. Op tafel ligt een KNO-patiënt. Het feit dat alleen het hoofd zichtbaar is komt doordat het oppervlak van de patiënt gerendered is op basis van CT-data.
In VERT kan een CT-dataset geladen worden waarbij het lijkt alsof de patiënt op de tafel van de lineaire versneller ligt om bestraald te worden. In 3D wordt zowel de versneller ruimte als de lineaire versneller geprojecteerd In het onderwijs kan het hele proces van de behandeling gesimuleerd worden zonder dat er fysiek een patiënt aan te pas komt. Binnen het skills lab van de MBRT hebben we dit VERT-systeem geïnstalleerd op een dedicated computer die een immersive stereoscopische projectie mogelijk maakt. Daarnaast hebben we de software ook op een laptop beschikbaar die we het Webinar hebben ingezet. Bij het op afstand delen van de 3D-projectie moesten we het stellen zonder de stereoscopische projectie.
Resultaat
Aan het Webinar namen 43 deelnemers deel waarvan 48% kwam uit Noord-Amerika, 45%, 7% uit Oceanië.
Nadat een introductie van de specifieke patiënten casus was gegeven, werd in VERT dieper ingegaan op de anatomie en op de onderlinge positie van de tumor en de kritieke organen. Aan de deelnemers is gedurende het Webinar meerdere keren de vraag gesteld welke bestralingstechniek hun voorkeur zou hebben. Gaandeweg het Webinar trad een verschuiving op in hun voorkeur en dat was ook wat we met het Webinar beoogden. Emmy Lamers wekte tot voor kort in het Nederlands Kanker Instituut als MBB-er met als specifieke deskundigheid het vervaardigen van behandelplannen voor patiënten met een tumor in het Hoofd-halsgebied.
Het vervaardigen van een bestralingsplan vindt plaats op basis van een CT-scan al dan niet gecombineerd met een MRI-scan. Om een goed beeld te krijgen van de complexiteit is een 3D-inzicht en een topografisch anatomie inzicht essentieel. Onze ervaring is dat MBB-ers in opleiding dat 3D-inzicht nog onvoldoende hebben en dat VERT kan bijdragen aan het verder ontwikkelen van dit inzicht. Gaandeweg het Webinar kregen de deelnemers een beter beeld van de consequenties van hun keuze in de behandeltechniek en stelden hun keuze bij.
Conclusie
Hoewel het softwarepakket VERT primair ontwikkeld is om te gebruiken op dedicated apparatuur is het ook goed bruikbaar om studenten op afstand een beter 3D-inzicht van de anatomie in het hoofd-hals gebied bij te brengen en hun bewuster te maken van de consequenties van hun keuze in behandeltechniek.
De komende periode zullen nog meer Webinars worden verzorgd door collega’s van andere opleidingen. De MBRT opleiding in Haarlem heeft de intentie om nog een Webinar te verzorgen voor een specifieke behandeltechniek van uitzaaiingen van tumoren in de hersenen.