De brandweerkorpsen van Noord-Holland Noord en Zaanstreek Waterland verzorgen jaarlijks een vakbekwaamheidsprogramma voor hun OvD’s (+/- 35) Dit vakbekwaamheid programma is gericht op het vergaren van nieuwe kennis, het delen van ervaringen, maar vooral het praktisch trainen en oefenen op de gedragsmatige aspecten van de OvD in functie. In dit verband heeft de brandweer afgelopen jaar een programma ontwikkeld in samenwerking met Good Work Personnel Development wat bestond uit meerdere vormen van leren (Blended) met de integratie van Virtual Reality. In dit artikel geven we weer hoe het traject tot stand is gekomen en welke doelstellingen behaald zijn. Daarnaast is er een mooie showreel te bekijken via deze link: Dutch fire brigade | Virtual Reality training | EyeQ-Learning (eyeq-learning.com)

Doelstelling

Situationele commandovoering en breedschalen is één van de thema’s waar de brandweer op investeert. In situationele commandovoering en breedschalen gaat het vooral om de keuzes die de leider (OvD) maakt gericht op het bestrijden van een incident en de wijze waarop hij of zij kiest om leiding en sturing te geven. Termen als opschaling, delegeren, operationele zuigkracht, scenario denken zijn hierin onderwerpen die uitgebreid aan bod komen. Naast theoretische modellen en vakinhoudelijke kennis is het gedragsmatige component van de OvD als leider in de warme fase een essentieel thema.

Het programma kende meerdere te bereiken doelstellingen, te weten:

• Impactanalyse kunnen maken van het incident met betrekking tot de omgevingsbalans
• Inspelen op systeem 1 en systeem 2 van besluitvorming onder druk (stress en spanning)
• Nadenken over het inschakelen van een 2^e OvD en deze een concrete taak opdracht meegeven
• Scenario denken in belang van het leiderschap en command & control
• Human factors, afleiders en stressoren herkennen

Opbouw programma

Met deze doelstellingen heeft Good Work Personnel Development een programma samengesteld wat gebaseerd is op het kop – romp – staart principe. Dit principe houdt in dat de ontwikkelaar van de opleiding vooral kijkt naar een zo hoog mogelijk leerrendement door over een bepaalde periode verschillende leerinterventies in te zetten. Hierbij is het uitgangspunt om praktijkgericht te werken omdat vooral het gedragsmatige component centraal stond. Om het programma vorm te geven werd gekozen voor de volgende opbouw:

Kop

1. Introductiemodule met interview van OvD collega over een praktijkinzet in de regio en zijn ervaringen met het thema situationele commandovoering en breed-schalen. Aan de hand van dit interview werd een deel theorie aangeboden, met een praktische insteek.
2. Een zelfevaluatie situationeel leiderschap (met als doel te gebruiken op de trainingsdag om zelfreflectie en feedback te stimuleren.

Romp

Virtual Reality carrousel bestaande uit 4 scenario’s uit de eigen omgeving en deels eerder gebeurd in de praktijk. Op basis van de romp is er door Good Work en de brandweer gekeken naar de opbouw van de scenario’s en welke triggers erin verweven dienen te worden. In de bijgevoegde foto’s zijn enkele ruwe schetsen te zien van de totstandkoming van de scenario’s.

Voorbeeld van een grof ontwerp van één van de casussen

Concept en functioneel ontwerp
Op basis van deze scripts werd in samenwerking met de brandweer een filmdag georganiseerd waarin alle essentiële onderdelen voor de VR scenario’s werden vastgelegd. Op basis van de vastgestelde triggers, de gewenste effecten en nabewerking werden de scenario’s gebouwd in het VR platform eyeQ. EyeQ is een VR platform wat fungeert als CMS. Dit houdt in dat de brandweer de scenario’s op andere plaatsen kan blijven gebruiken en zelfs eventuele cursisten individueel toegang kunnen geven middels een eigen account. Eén van de aspecten van het platform is dat de docenten en/of begeleiders keuze momenten kunnen terugzien in de rapportages. Op de Oculus Go is de applicatie geïnstalleerd die verbindingen maakt het platform.